Dagboek

Hieronder staat een overzicht.

Maaike Meijer en Maria Magdalena 😉

bouts

Wat ben ik blij met deze zachte winter. Het atelier is, hoewel soms donker, steeds lekker van temperatuur. En ik blijf nu bezig met de werken voor de expositie die in mei gaat komen. Eigenlijk zou ik ieder werk 20 keer onder handen moeten nemen. Opnieuw en opnieuw en opnieuw. Vandaag las ik in NRC Next een artikel geschreven door Marjolein Februari met de titel ‘Vooral veel fouten maken’. Nou , ik doe mijn best. En ik zie dat ze dat een dikke 600 jaar geleden ook al deden.

mm-in-aan-bouw

mijn versie van Maria Magdalena, in aanbouw. 1.00 x 1.80 m.

Maria Magdalena wast de voeten van Christus in het huis van Simon, geschilderd door Dieric Bouts, te zien in de Gemäldegalerie in Berlijn. 1450-1460. Het was lastig een goede reproductie van het werk te bemachtigen. Na een dagje winkelen in Utrecht heb ik dus een mooi boek vol met het werk van Bouts. En hoewel ik zijn maniëristische stijl -langgerekte lichamen, smalle hoofden, buigende halzen en lange vingers- niet echt mooi vind (ik ben meer van kort en gedrongen) ben ik wel erg onder de indruk van de enorme helderheid van zijn werken. Na een eerste opzet, direct en precies vertaald met dezelfde formaten en proporties, kon ik er maar niet warm van worden. Het doek ‘pakte’ niet. De beslissing te herzien en nog meer vergrootglas op het werk te zetten vond ik lastig. De laatste weken, met dit project, loop ik regelmatig als een wiskundige om de doeken heen met de grote vraag: Hoe-Ga-Ik-Dit-Aanpakken ? Het blijft een oefening, een onderzoek naar de emoties in de werken van mijn Vlaamse Vrienden.

Uit de losse hand heb ik  de figuur weer opgezet. Nu heb ik mezelf de vrijheid te geven het gezicht en lichaam zo neer te zetten dat haar houding mij iets vertelt. Een vrije interpretatie met begrenzingen. In het werk van Bouts meen ik te zien dat zij ook huilt, haar mond is vertrokken in een grimas en ik ben het daar gewoon niet met hem eens. Zij is toegewijd aan wat zij doet. Niet smartelijk. Denk ik. En denk hier dan over na.

Die tegelvloer is eigenlijk waarom ik zo op dit werk gevallen ben. Het is een fantastische vloer: steen, maar warm, met schaduwen en oneffenheden. Maar vooral is het patroon er een van oneindigheid. Ik kan me er helemaal in verliezen. Als kind -wij hadden tegels op de wc en in de gang- waren de tegels een bron van constante observaties. Onze stenen waren gevlamd, en ik zag er dieren en bossen in. Door het ritme van de tegels en de herhaling werd het kijken spannender. Ook nu, vandaag, is het heerlijk te experimenteren met kleuren en is het vertederend te zien dat het gebruikte perspectief  een veel te grote ruimte suggereert. In ieder werk speelt het gegeven dat men ‘het door begon te krijgen’ maar nog niet helemaal wist hoe een echt perfecte ruimte te maken. Het rammelt en zit dan ook weer helemaal goed in elkaar. Ik vind dit veel leuker dan een beamer op een doek zetten en de lijnen natrekken. Ook ik zit met een schoollineaaltje en doe maar iets. Tellen, patroon terugvinden, een beet de Chiricoachtige toestanden, daar onder die tafel.

de Chirico

Terwijl ik  de tegelvloer aan het zetten was luisterde ik naar het marathoninterview met Maaike Meijer, hoogleraar genderstudies en de biografe van Vasalis. http://www.vpro.nl/programma/marathoninterview/afleveringen/44244502/ Wat een inspirerende vrouw is dat! En aangenaam gezelschap voor een dagje werken. Een wetenschapper op neutrale wijze het woord ziel in de mond te horen nemen, over intuïtie te horen spreken en steeds oorspronkelijk te horen antwoorden maakt dat ik al luisterend, de ruimte van de verbeelding zowat kon horen waaien in mijn atelier *en dat ik er echt zin in had. Mogelijkheden te over. ‘Je moet niet bang zijn, je moet vrij zijn’, was een van haar uitspraken tegen een vriend.

Ik neem die ook ter harte en bedank haar bij deze.

* Ik laat deze zin staan. Hij is precies goed; ruimte van verbeelding horen waaien. Die houden we erin.

gesigneerd, uit New York…

2012img1

De Proposition (galerie)  in New York maakte een paar jaar geleden grote indruk op ons. Het werk dat getoond werd was afkomstig van een nog jonge kunstenaar, Roemeens, Canadees, Amerikaans. De kleine tekeningetjes boden werelden aan vertellingen en bleven me bij. Gelukkig had ik me ingeschreven voor de maillijst van de Proposition, want onlangs werd een nieuwe expositie aangekondigd met het werk van Balint Zsako. Nu mét catalogus. Ik leerde per mail Gregory kennen, die steeds zijn mailtjes ondertekent met ..’Best, Gregory….’ -wat ik heel stoer vind.

Gregory zou me een catalogus sturen. Én Gregory heeft Balint verzocht de catalogus voor me te signeren. Dus kwam, zaterdagochtend, een enorme enveloppe ons huis binnen, met daarin  Het Boek. En voorin het boek een wonderschoon tekeningetje met vogel, helemaal alleen voor mij.

2013img

Tijd

http://www.nps.nl/page/programma/424/kunststof

Wat een fijn interview met Joke Hermsen! Ze benoemt, na een half uurtje inleiding, de noodzaak van tijd en omtrekkende bewegingen maken om tot creativiteit te komen. Net als Hermsen fascineert het gegeven tijd mij in hoge mate. Het steeds maar in contact zijn met anderen, deadlines en targets halen, en een groot appél dat gedaan wordt op onze hersenen in het werk dat we doen, het houdt onze hersenen steeds alert en in de waakstand. Focussen van de hersenen is niet slecht, maar de hersenen dienen, volgens Hermsen ook te ontspannen. En die ontspanning levert op korte termijn niets op, op de lange duur dan weer wel. Mijmeren, klungelen, dromen, wauwelen, kletsen, het zijn niet voor niets zulke weinig krachtige woorden, denk ik dan, maar ze zijn wel lekker. Hermsen signaleert in onze maatschappij een grote beleving van tijd-schaarste.

Beuys zei het al, creativiteit is de eigenlijke bron van een maatschappij. Hij zei eigenlijk precies hetzelfde.

‘Alles met aandacht gedaan, bezit kwaliteit. Aandacht is het belangrijkste ingrediënt voor creativiteit’. En dan noemt hij in minder moeilijke bewoordingen het zetten van een kopje koffie als voorbeeld: koffie, met aandacht bereid en geserveerd, is waanzinnig lekker…

Leonard Cohen Westergasfabriek Amsterdam

http://nl.youtube.com/watch?v=RQkSYHSFcXA

Een van de mooiste avonden dit jaar: 12 Juli. Amsterdam. Leonard Cohen, 73 jaar. We hebben geluk en staan heeeel dicht bij het podium. Een belgische jongen vertelde me al voor het concert -hij had hem twee dagen ervoor in Brugge gehoord- dat hij erg goed bij stem was. Maar wat nog meer. Een meester, is hij. Drie uur lang onvermoeibaar, bekende na bekende teksten, teksten met herinneringen, teksten met kleine veranderingen, teksten die meeleven en geleefd hebben en waar hij aan het einde voor bedankte: ’thank you for keeping my songs alive for so long’Hij moest eens weten…en hoeveel voor ik denk iedereen die aanwezig was, die alle teksten kennen, zijn gedichten mee declameerden. Genereus en allang voorbij het moment te moeten winnen stond daar een man in pak, liefdevol, en genereus. Bijna dankbaar en met hem een heel veld dankbare toehoorders. We zijn allemaal gebutst en gescheurd en een beetje gebroken, dacht ik tijdens het luisteren, maar we leven allemaal nog.Het mooiste nummer, tijdens de toegiften, If it be your will, gedenkwaardig mooi.

noors geluk

Is de geur van aardbeien in de keuken. Ik herinnerde het me plotseling weer toen we ons gisteren met z’n vieren tegoed deden aan zachte frambozen en helemaal goede aardbeien. En verder, ik schilder weer. Knarsetandend en nog heel zoekend, dat wel, en dat zoeken gaat alle kanten op. Terwijl iedereen zich verheugt op het voetbal werk ik me een weg naar binnen.

En wat doen noren deze dagen? Massaal verliefd op Odd Nordstoga. je moet er noors voor kunnen, maar iets meer noors als dit is eigenlijk niet mogelijk…

Klanken die leven

Greetje Bijma en Zoumana Diarra hebben vanmiddag de sterren van de hemel gespeeld, hier een paar kilometer verderop in zo’n klein pietepeuterig kerkje waar en groep heel aardige mensen met heel veel liefde concerten organiseert. Het was afgeladen vol, gemor buiten omdat het ongewoon was dat de rij zo lang was en de overgebleven kaarten zeer, zeer beperkt.
Ik heb haar nooit horen zingen dus ik was totaal onvoorbereid op wat komen ging: dat geluid je helemaal bij de strot grijpt en als de tonen -want zingen wil ik het niet noemen, toon/geluid kunstenares vind ik haar-voorbij komen lopen in de vorm van Bijma dan gaan alle haartjes op mijn lijf recht overeind staan. Zij heel wit en hij heel zwart en in een geweldige combinatie.
http://www.greetjebijma.nl

Radio luisteren

In het mooie weer op een terrasje het genot van radio besproken en het enorme plezier die ik aan podcasten beleef. In de uren in mijn atelier word ik door de beste radioprogramma’s op de hoogte gehouden van alles wat met kunst en cultuur te maken heeft.

Kunststof, Opium, en nu dan de Avonden. Welk luistergenot valt mij ten deel! Met hoevelen we zijn weet ik niet, de melding van de programma’s is dat maar een paar (drie) honderd mensen geregeld gebruik maken van de mogelijkheid.
Ik dus. maar geluisterd wordt er zeker. De dag na een interview met Oek de Jong, Kunststof, zocht ik naar zijn verse boek over de heilbot in boekhandel Waanders. Ik wist me vergezeld van twee andere zoekers. Ook Kunststofluisteraars -in de auto na een dag lang werken-.
Een goede vriend attendeerde me op dit radio interview. Katalin Herzog maakt zich zorgen over de kunstopleidingen en spreekt op heldere wijze uit waar de akademie’s voorbij gaan aan de studenten die zij opleiden. Zij legt de misvatting in de kunsteducatie in een enkele zin bloot: Middelmaat is niet verkeerd: het is de realiteit. Ik heb het om me heen zien gebeuren, ik heb heel goede kunstenaars-in -spé zien afhaken, -secretaresse worden bij de Postbank bijvoorbeeld- omdat zij zagen dat zij nooit het peil van zeer goed en geniaal zouden kunnen benaderen. Ik heb zelf meerdere malen geprobeerd met stoppen met het vak, ook om deze reden. Tot ik een aantal jaar geleden domweg mezelf moest toegeven dat schilderen was wat ik wilde. En binnen dit ‘dit is wat ik wil’ probeer ik zover te gaan dat ik steeds een evenwicht vind in ontwikkeling en plezier. Voor mij werkt deze manier van kijken naar mijn vak.

http://www.vpro.nl/programma/deavonden/afleveringen/37684749/items/39167560/

Rembrandts Spiegel

Peter Greenaway, diens vrouw Saskia Boddeke, Vincent van Warmerdam -boos-.

Prachtige muziek, pakkend decor, heel goede filmfragmenten, perfecte casting-voor het oog-, (geweldg leuke vrouwen, Titus de jubelend goede ster, Hendrik Aerts, wat is die jongen goed,) kostuums ook zo esthetisch…maar maar maar, eigenlijk:

Waar was Rembrandt nou?

Tot lang doorgepraat over wat er mankeerde, want er was geen moment waar het me werkelijk en echt raakte.

Mooi, maar verder : Een vrouwenstuk? Dan had Rembrandt niet het luie middelpunt moeten blijven, de hele voorstelling door, dan had hij op het scherm gemoeten, afwezig, afzijdig zoals hij was. Pas op het allerlaatst, werd met woorden iets duidelijk gemaakt wat de hele voorstelling maar door jammerde, en niet zichtbaar werd: Rembrandt-Herodus.

Zou het?