De jeugdherberg in Kassel had nog twee plaatsen. Heel Kassel zat vol. Niet dat je dat kon merken als je rondliep: Documentagangers speuren is een leuke bezigheid: Pas in de biertent aan het water spraken we mensen die ‘leider noch nicht’ de Documenta bezocht hadden.

Eerlijk is eerlijk: de vorige Documenta in Kassel was er voor mij een die me de hele tijd het gevoel gaf dat ik mijn huiswerk niet goed genoeg had gedaan. Percentage zwarte pakken en vormgeversbrillen was in 2002 enorm hoog. Ik in mijn bloemetjesjurk voelde me te frivool, te gewoon, Te..niet serieus genoeg.
Maar ik ben naar de Documenta gegaan na een aanbeveling van Gijs van Tuyl in het radioprgramma Opium. Van Tuyl is de directeur van het Stedelijk in Amsterdam. Hij boezemt vertrouwen in. Door de huidige tentoonstellingen van het Stedelijk en door de volgbaarheid en logica in zijn keuzes en opvatting. Ik wil daar best meer van weten. Hij vergeleek de Biennale, de Documenta en Art Basel met elkaar. De Biennale is mijn vaste trip langs Venetië , ieder tweede jaar sinds 1994. -Bloemetjesjurken!- Volgens hem kan ik beter niet gaan- en vele anderen met hem. Ik ga toch. Zijn enthousiasme over de Documenta werkte aanstekelijk. Ik was toe aan herziening.

We hebben het heel grondig aangepakt, Ettienke en ik. Beladen met folders en stadsplannen en wegwijzers (Ettienke is een geograaf) hebben we ons laten leiden door concept -De ervaring maakt het kunstwerk- en de daarbij passende drie vragen die we ons en elkaar steeds voorlegden om steeds bij het motto terug te keren.

Ist die Moderne unsere Antike?

Was ist daß bloße Leben?

Was tun ?

Soms wat onbevredigend moet ik zeggen en soms ook wel wat vaag. Ik kan er eigenlijk niet onderuit dat ik me er erg van bewust ben van het feit dat het een echtpaar is dat deze Documenta heeft samengesteld. Een echtpaar! Dan denk je aan gesprekken in bed of bij het ontbijt over die Documenta en dan WEET je dat er meer achter zit dan zomaar…Zij zijn geraakt door de werken die ze laten zien…Wij volgen HUN keuze. Wiens Documenta is het dan eigenlijk? Privéverzameling? Of werkelijk tijdsbeelden? Of zijn zij echt zo beheerst dat zij zich bij de kunstwerken steeds blijven afvragen wat iets eigenlijk kan betekenen -soms zijn dingen gewoon mooi. Of lelijk maar toch wel heel erg waar- Ik had misschien toch de driehonderd nog wat tellende reader voor de educatie moeten kopen. http://www.documenta12.de/leitmotive.html?&L=0
We zullen het pas over een paar jaar weten. Wat deze Documenta doet/ heeft gedaan. Of kunstenaars door deze Documenta invloed uit oefenen, -ik geloof het nog niet, maar ik moet eerlijk zeggen, ik WEET HET NIET.- monialisme, globalisme, ze laten wel iets zien.
Goed. Mijn top vijf :

1. Tseng Yu Chin
Who is Listening?
Kinderen in witte T shirst voor dezelfde witte muur. een voor een komen ze voor de camera, kijken in de camera. Dan wordt er een plens melk-yoghurt?-in hun gezicht gegooid. het lukt sommigen om nog even in de camera te blijven kijken, maar het is prachtig: de onwillekeurige lach die bij de kinderen doorbreekt is zo oer en oer menselijk. Het plezier borrelde bij mezelf ook op. En natuurlijk probeert iedereen te luisteren..
2. Hu Xiaoyuan
The times
Ze hangen in een donkere trapopgang: drie zijden werken waar in ieder werk spullen van grootmoeder, moeder en de kunstenares zelf genaaid. een heel eenvoudig concept maar erg aziatisch in uitdrukking en heel erg vrouwelijk.
3. Halil Altindere
Dengbejs
Vier mannen zitten in een gebedhuisachtige ruimte, perzische tapijten op de vloer . Ieder heft een gezang aan: heel intiem persoonlijk, politiek geëngageerd -het zijn koerden, blijkt- : zij zingen hun verhalen. Door ritme en herhaling en het gezang werkt het heel rustig -moest ook echt even zuchten toen ik de video bekeek-. Een van de zangers loopt naar buiten. Hij verlaat het houten gebouw en het beeld zoemt uit: terwijl de man een cigaretje opsteekt verandert het perspectief van waaruit ik het gebouw bekeek -oeroud in de bergen ergens , dacht ik, blijkt het houten gebouw op het dak van een ultramodern kantoorgebouw in een drukke stad te staan..
4. Sheela Gowda
Collateral
Op hele dunne metalen zeven is wierook van verschillende grootes en vormen in een compositie neergelegd en aangestoken, opgebrand. Wat te zien is zijn stukken verbrand wierook. Onaangeraakt na verbranding. Je kijkt naar as. En hoe meer ik keek, hoe meer ik me de woorden ashes to ashes, dust to dust bewust werd. Onze eigen kwetsbaarheid. Sacraal.
5. Lin Yilin
Safely manoeuvring Across Lin He Road
Een zebrapad in een drukke stad. Op de achtergrond een bouwplaats, op het zebrapad een man en een zelf gestapeld muurtje van bakstenen. Hij neemt de achterste steen op en legt hem naar voren, zodat zijn muurtje heel langzaam het zebrapad over-gestapeld wordt. Wat doet het verkeer als hij nog meer naar het midden van de weg komt/ De auto’s razen langs hem heen. Boeiend en spannend en humorvol.

Bij twijfel: Gaan, naar die Documenta, : intelligent samengesteld, de terassen zijn lommerrrijk, Kasselaren erg vriendelijk.

Logboek vermeldt:
Documenta 13-14 juni 2007
Ettienke en Francis
30 graden celcius, zonnig,heet
sla, sla, sla, pasta
jeugdherberg
Byzondere ontmoetingen:
echtpaar van 75, doof meisje, restauranthouder
plus het gironummer van Ettienke en het verschuldigde bedrag