http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1267271

http://marinaabramovicmademecry.tumblr.com/page/3

Kan Marina Abramovic nog verder gaan dan wat ze deed in 2010 in het Moma? In de documentaire ’the artist is present’ is te zien  hoe zij zich totaal overleverde aan het publiek, drie maanden lang, en daardoor het publiek aan haar. Bij het zien van de uitzending, ’s avonds heel laat, knikkebollend maar doorzettend, want heel belangrijk, dacht ik:  Het publiek spiegelt zich. Maar er is ook te zien  hoe graag het publiek gespiegeld wil worden!

Abramovic doet dit waardig. Zij biedt zichzelf aan binnen de context van de expositie. Zonder er een eigen ding van te maken. Abramovic ‘doet iets’ bijzonders.

Ik heb settings mee gemaakt waar  het elkaar aankijken me het moment zelf deed beseffen. Er ontstaat ‘iets’ tijdens het kijken. Martin Büber stelt niet voor niets dat pas tussen mensen onderling iets nieuws kan ontstaan. Noem het bewustzijn. Noem het besef.  Abramovic biedt haar blik aan. En realiseert zich dat zij haar publiek nodig heeft. Zonder zelf verheerlijking, biedt zij  binnen zorgvuldig bewaakte  grenzen haar ‘presentie’  aan het publiek: van 11 tot 17 uur was zij totaal aanwezig voor degene die tegenover haar zat.

‘Artist have to be warriers’, zegt zij zeer stellig. En ik denk na over het ‘have to’.

De site ‘Abramovic made me cry ‘ laat portretten zien van mensen die tegenover Abramovic gezeten hebben en door zich open te stellen hun eigen pijn tegen kwamen. In de documentaire is te zien hoe steeds meer mensen op de stoel bij Abramovic wilden zitten. Dat mensen lang in de rij wilden staan, zelfs buiten wilden overnachten om stil tegen over Abramovic te zitten. Dat stil zitten, aankijken, een hele diepe sensatie is , beleefd in het MOMA -toch ook een soort kathedraal- zo’n sterke aantrekkingskracht bezit vind ik geweldig. Het lijkt een vorm van doorleefde absolutie.

De foto’s fascineren me mateloos.